دیسک کمر، به عنوان یک ساختار غضروفی حیاتی در ستون فقرات، نقش مهمی در جذب و رفع شوکهای وارده به بدن ایفا میکند. آسیب دیدگی این دیسکها، که اغلب منجر به درد کمر میشود، میتواند به دلایل مختلفی از جمله فعالیتهای روزمره، ورزشهای سنگین، بلند کردن اجسام سنگین یا حتی حالتهای نادرست بدن باشد. عوامل مختلفی مانند چاقی، استرس و ضعف عضلات نیز میتوانند خطر آسیب به دیسک کمر را افزایش دهند. درک صحیح از ساختار و عملکرد آن و شناخت کارهای مضر برای دیسک کمر، گام مهمی در پیشگیری و درمان مشکلات مرتبط با دیسک کمر است.
کارهایی که برای دیسک کمر ضرر دارد
آسیب به دیسک کمر شامل بیرون زدگی دیسک و فتق دیسک معمولا با درد همراه است، شاید فکر کنید فقط بلند کردن اجسام سنگین میتواند باعث این مشکل شود، اما اینگونه نیست، چون حتی نشستن و ایستادن طولانی مدت هم، همین نتیجه را در پی دارد!
در زیر مهمترین کارهای ممنوعه برای دیسک کمر را آوردیم:
1. نشستن طولانی مدت
نشستن طولانیمدت، بهویژه در وضعیتهای نادرست، میتواند فشار زیادی به دیسکهای ستون فقرات وارد کرده و درد دیسک کمر را تشدید کند. این مشکل بهویژه برای افرادی که ساعات زیادی را پشت میز یا در حالت نشسته سپری میکنند، مانند کارمندان، بسیار شایع است.
راهکارها:
- هر 30 دقیقه یکبار تغییر وضعیت دهید.
- بلند شدن، چند دقیقه ایستادن یا انجام حرکات کششی ساده میتواند به بهبود گردش خون و کاهش فشار بر روی ستون فقرات کمک کند و از تشدید درد جلوگیری نماید.
2. خوابیدن در وضعیت نامناسب
وضعیت خواب یکی از عوامل تاثیرگذار بر وضعیت دیسک کمر است. خوابیدن بر روی شکم میتواند باعث ایجاد فشار غیرطبیعی بر روی ستون فقرات شود و وضعیت دیسک کمر را بدتر کند. بهترین حالت خواب برای افرادی که از مشکلات کمر رنج میبرند، خوابیدن به پهلو است.
راهکارها:
- برای کاهش فشار بر روی کمر، میتوانید یک بالش نرم بین زانوهای خود قرار دهید تا ستون فقرات در یک وضعیت طبیعی و راحت قرار گیرد.
- از خوابیدن روی تشکهای خیلی نرم و فنری خودداری کنید، خوابیدن روی یک پتو، خیلی بهتر از تشکهای نرم و فنری است.
3. رانندگی طولانی مدت
رانندگی مداوم و طولانیمدت یکی از کارهای ممنوعه برای دیسک کمر است که فشار زیادی به کمر وارد میکند. این وضعیت باعث میشود عضلات کمر سفت شوند و درد دیسک کمر افزایش یابد.
راهکارها:
- هر یک ساعت یکبار توقف کنید
- چند دقیقه پیادهروی کرده و حرکات کششی ساده انجام دهید تا فشار از روی کمر برداشته شود.
- تنظیم درست صندلی خودرو و استفاده از پشتی طبی میتواند به بهبود وضعیت شما کمک کرده و از تشدید درد جلوگیری کند.
4. اضافه وزن و چاقی
اضافه وزن یکی از عوامل اصلی ایجاد فشار مضاعف بر ستون فقرات و دیسکهای کمر است. چاقی، بهویژه در ناحیه شکم باعث تغییر در تعادل بدن و افزایش فشار بر مهرههای پایینی کمر میشود که میتواند به تحلیل رفتن دیسکها و درد شدید منجر شود.
راهکارها:
- رژیم غذایی مناسب داشته باشید
- ورزش سبک را در دستور کار داشته باشید
5. بالا و پایین رفتن از پله
اگر به دیسک کمر مبتلا هستید، بالا و پایین رفتن از پلهها میتواند فشار زیادی به ستون فقرات و دیسکهای شما وارد کند که این امر میتواند منجر به تشدید درد و افزایش التهاب شود. برای راحتی بیشتر و جلوگیری از آسیب بیشتر، استفاده از بالابر پله راهحلی ایدهآل است.
از جمله آسیبهای پله نوردی برای دیسک کمر عبارتند از:
- ایجاد فشار روی مفاصل زانو، لگن و ستون فقرات
- ایجاد التهاب و آسیب به بافتهای نرم اطراف دیسک
- فشار زیاد به کمر در صورت عدم پله نوردی صحیح
راهکارها:
- در هنگام بالا رفتن از پله کمر خود را رو به جلو خم نکنید
- از نردهها در بالا و پایین رفتن استفاده کنید.
- با سینه پا روی پلهها حرکت کنید.
- اگر محدودیت حرکتی دارید و درد دیسک کمر شما جدی است از بالابر پله یا صندلی پله رو استفاده کنید.
6. ایستادن طولانی مدت
وقتی زیاد میایستید وزن بدن به صورت مداوم روی دیسکهای کمر شما میافتد که به مرور باعث فرسایش آنها میشود. همچنین ایستادن طولانی مدت جریان خون رسانی به دیسکها را کاهش داده که در روند تغذیه و ترمیم دیسکها اثر منفی دارد. فراموش نکنید که این کار باعث تغییر انحنای طبیعی ستون فقران هم میشود.
راهکارها:
- وزن خود را به طور مرتب بین پاها جابهجا کنید تا فشار از روی یک قسمت کمر برداشته شود.
- استفاده از کفشهای طبی با پشتیبانی مناسب میتواند به کاهش درد و بهبود وضعیت دیسک کمر کمک کند.
7. استفاده از کفشهای نامناسب
کفش بد، وضعیت بدن شما را تغییر میدهد به گونهای که به جای اینکه پا وزن را تحمل کند، دیسکهای کمر تحمل میکنند. وقتی کفش پاشنه بلند میپوشید لگن به جلو متمایل شده و تصور کنید این وضعیت چه فشاری به کمر شما وارد میکند؟
عدم تعادل مناسب و فشار روی عضلات و مفاصل، ایجاد درد و التهاب در پا و مچ پا و ستون فقرات را هم به این موارد اضافه کنید تا متوجه شوید چرا پا قلب دوم است و چرا باید کفش مناسب پوشید.
8. بالا رفتن از پلهها
کارهایی که برای دیسک کمر ضرر دارد، میتواند به مرور زمان باعث مشکلات جدی در ستون فقرات شود؛ یکی از این کارها بالا رفتن از پلههاست. برای افرادی که از مشکلات دیسک کمر رنج میبرند، این حرکت میتواند فشار زیادی به ناحیه کمر وارد کرده و علائم بیماری را بدتر کند.
در صورتی که نیاز به بالا رفتن از پلهها دارید و نمیتوانید محیط خود را تغییر دهید، استفاده از دستگاههای بالابر پله میتواند گزینه مناسبی باشد تا بدون فشار اضافی به کمر، بتوانید بهراحتی جابهجا شوید.
راهکارها:
- پاشنه بلندتر 2 تا 4 سانت نپوشید، پاشنههای خیلی بلند و خیلی کوتاه اثر منفی روی دیسک کمر دارد.
- از کفی طبی برای کفش استفاده کنید تا قوس کف پا را به خوبی بگیرد و وزن را به صورت یکنواخت در بدن توزیع کند.
- کفشی انتخاب کنید که رویه نرم و منعطفی داشته باشد و به پا اجازه حرکت بدهد.
- از پوشیدن کفشهای سنگین خودداری کنید.
9. حمل کیف سنگین
یکی از کارهایی که برای دیسک ضرر دارد، حمل کیفهای سنگین است. این عادت، میتواند فشار نامتقارنی به ستون فقرات وارد کند و باعث درد و آسیب شود.
راهکارها:
- بهتر است از کولهپشتیها با بند پهن استفاده کنید و وزن را کاهش دهید تا فشار کمتری به کمر وارد شود.
- بند کیف را روی یک شانه به صورت حمایل بیاندازید تا وزن آن روی دو طرف بدن تقسیم شود.
10. بلند کردن اجسام سنگین به صورت نادرست
بلند کردن اجسام سنگین فشار زیادی به ناحیه کمر وارد کرده و میتواند منجر به آسیبهای جدی شود.
راهکارها:
- هنگام بلند کردن هر جسمی، باید به جای خم کردن کمر، زانوها را خم کرده و وزن جسم را به پاها منتقل کنید.
- اگر درد کمر دارید، بیشتر از 5 کیلوگرم را بلند نکنید، حتی اگر زورتان میرسد!
11. دوچرخه سواری
دوچرخهسواری یک ورزش عالی برای تقویت قلب و عروق است؛ اما اگر بهدرستی انجام نشود، ممکن است برای دیسک کمر مضر باشد. نشستن طولانیمدت بر روی زین دوچرخه و حفظ وضعیت خمیده بدن میتواند فشار زیادی به ستون فقرات وارد کند. این فشار مداوم نه تنها دردهای کمر را تشدید میکند، بلکه بهمرور زمان میتواند باعث آسیب به دیسکهای کمر شود.
راهکارها:
- از زینهای ارگونومیک و تنظیمات مناسب برای ارتفاع و زاویه دوچرخه استفاده کرده و به وضعیت بدنی خود در حین دوچرخهسواری توجه کنید.
- در فواصل مشخصی متوقف شده و کمی به کمر خود استراحت دهید.
12. سیگار کشیدن
یکی از کارهای مضر برای دیسک کمر سیگار کشیدن است که به دلیل نیکوتین موجود در آن، جریان خون را کاهش میدهد. کاهش جریان خون به معنای کاهش تأمین مواد مغذی برای دیسکها و بافتهای اطراف ستون فقرات است.
در نتیجه، به مرور زمان، این کاهش تأمین مواد مغذی میتواند باعث تحلیل رفتن دیسکها و ایجاد مشکلات بیشتری در کمر شود. برای حفظ سلامت دیسک کمر، پرهیز از سیگار کشیدن و مراقبت از سبک زندگی میتواند نقش مهمی در پیشگیری از آسیبهای جدی داشته باشد.
13. فعالیتهای ورزشی که برای دیسک کمر ضرر دارند
شاید در نگاه اول تصور کنید که ورزش کردن همیشه مفید است؛ اما، بعضی از فعالیتهای ورزشی میتوانند برای افرادی که مشکلات دیسک کمر دارند مضر باشند. اگر ورزشها به درستی انجام نشوند یا وضعیت بدن به طور صحیح حفظ نشود، فشار زیادی به کمر وارد میشود.
انواع روشهای درمانی دیسک کمر
اگر کارهایی که برای دیسک کمر ضرر دارد را جدی نگیرید، ممکن است دیسک کمر شما را دچار مشکلات جدی کند و کارتان به بیمارستان و پزشک متخصص بیافتد.